Al vanaf 1967 werkte Aad Kamsteeg als journalist voor het Gereformeerd Gezinsblad dat later het Nederlands Dagblad werd en combineerde dat met radio- en tv-commentaren voor de EO. Schrijven en internationale betrekkingen waren zijn lust en zijn leven. De reizen die hij aflegde, brachten hem ook bij interessante geloofsgemeenschappen. “Toen ik in China christenen ontmoetten die jarenlang gevangen hadden gezeten en die van binnen nog zó blij waren, bracht dat een omslag bij mij teweeg. Ik besefte dat ik die vreugde op die manier niet kende.” Aad vertelt in dit artikel hoe hij door een proces van geloofsvernieuwing en levensheiliging heen is gegaan.
Aad Kamsteeg begon zijn carrière met een combinatie van studie politicologie aan de VU en geld verdienen als adjunct-secretaris bij het toenmalige GPV. In 1967 echter werd hij gevraagd buitenland-redacteur te worden bij ‘ de krant van Piet Jongeling’, het Gereformeerd Gezinsblad. Het schrijven zat in zijn bloed. Al snel reisde hij zo ongeveer de hele wereld door.
Zijn speciale interesse hadden, naast Israël, Papoea en China, de Verenigde Straten, waar hij veel verbleef. In die tijd was ging het om een natie waarop een christelijk stempel lag. “Het percentage christenen lag daar hoger dan in West-Europa. Media uitten zich minder kritisch over publieke uitingen van geloof dan bij ons. Het was bijna ondenkbaar dat een kandidaat voor het presidentschap niet zei dat hij christen was. Liet je dat na dan was dat slecht voor je kansen te worden gekozen.
Ik herinner me dat ik naast iemand op het vliegveld zat die de Bijbel aan het lezen was en daar met mij het gesprek over aanging. ‘Bent u al gelovig?’, vroeg hij.”
Zolang dat geloof niet werd vermengd met Amerikaans nationalisme en partijpolitieke standpunten voelde die situatie aan als een warm bad. Ik herinner me dat ik naast iemand op het vliegveld zat die de Bijbel aan het lezen was en daar met mij het gesprek over aanging. ‘Bent u al gelovig?’, vroeg hij. In Europa daarentegen beweeg je je zo ongeveer buiten de orde als je de Bijbel citeert. Velen menen kennelijk dat de scheiding tussen kerk en staat betekent dat je geloof en het publieke leven van elkaar moet losmaken.
Maar hoe kan het dat je juist de christelijke levensovertuiging als irrelevant beschouwt? Of het nu de liberale, christelijke of socialistische overtuiging betreft, iedereen redeneert immers vanuit z’n eigen waarden. Daarom is het zeer legitiem om ook vanuit de Bijbel te argumenteren waarom je tot een bepaald standpunt komt.”
Maar de ruimte voor de christelijke overtuiging is ook in Amerika geleidelijk minder geworden, zegt Kamsteeg. Met name aan de oostkust van Amerika met zijn grote media als New York Times en Washington Post zijn de media sterk geseculariseerd. “De kleinere kranten in het midden van Amerika zijn wat dat betreft terughoudender, conservatiever zou je ook kunnen zeggen.
Geloofsvernieuwing
De buitenlandreizen hebben Kamsteeg naast veel levenservaring ook geloofsverdiepingt gebracht. Dat had ook op heel persoonlijk niveau gevolgen. “Tijdens de meeste reizen bezocht ik ook de christenen in die landen. Dan kom je er uiteraard snel achter dat onze liturgie en vormen niet de enig mogelijk goede zijn. Ik stond open voor andere invloeden.
Mijn bezoek aan een huisgemeente in China heeft echter de grootste verdieping gebracht. Ik zag daar voorgangers die meer dan twintig jaar in een cel, kolenmijn of cel hadden gezeten en nog altijd met grote vreugde en vrijmoedigheid het evangelie brachten. Ze straalden een vreugde uit die ik in die mate niet kende. Die mensen waren niet uit op welvaart of maatschappelijk succes. God stond écht in het middelpunt.”
Serie artikelen
Aad Kamsteeg schreef een serie artikelen voor het ND over deze reis en kreeg opmerkelijk veel positieve reacties. Er waren echter ook predikanten die in hun kerkblad zeiden: ‘Tja, dat is China.’ “Natuurlijk zat daar een kern van waarheid in. Maar de beloften van God over vreugde in Hem en het brengen van persoonlijke offers voor Christus zijn voor elk land hetzelfde.”
Dan maar naar de Verenigde Staten met zijn vrije en welvarende maatschappij, dacht Kamsteeg. Hij ging er hedendaagse puriteinen bezoeken, onder wie J.I. Packer, Tim Keller, Lovelace en John Piper. “Zij hadden datzelfde als die geovigen in China. Hun overtuiging dat de Schrift betrouwbaar is ging gepaard met wat ik gezonde bevinding noem. Iets van wat Paulus ook zegt: Als je God hebt, is de rest minder belangrijk.
Als het geloof niet naar je hart zinkt, dan blijft het aan de oppervlakte. Bij mij is dat echt een verschil geworden.”
Bij mij kwam er toen een omslag. Je kunt iets verstandelijk geloven, maar dringt het ook door naar je hart? Als het geloof niet naar je hart zinkt, dan blijft het aan de oppervlakte. Bij mij is dat echt een verschil geworden. Bevinding werd belangrijk. De HERE heeft niet alleen ons verstand geschapen, maar ook onze emoties.
Vroeger hield ik ook van God, maar het was afstandelijker en je moest ermee niet te dichtbij komen. Dat veranderde. Mijn liefde voor Hem nam toe. Ik houd echt van God. Op een gegeven moment in China was ik ‘s nachts in het geheim ergens in een grote schuur vol met gelovigen. Ik zat naast een keurig geklede jongeman. Ik vroeg hem: ‘ Besef je wel dat je met je bekering al je maatschappelijke schepen hebt verbrand? Geen promotie en misschien zelfs de gevangenis in?’ Toen zei hij via mijn tolk: zeg tegen die meneer uit het Westen dat ik de schat in de akker heb gevonden, de Here Jezus. Dat is het toch? De Zoon die door zijn Vader verlaten werd om die jongeman en mij te redden. Als je dat besef hebt, ondervind je liefde, die je vervolgens ook wilt beantwoorden. “
De Zoon die door zijn Vader verlaten werd om die jongeman en mij te redden. Als je dat besef hebt, ondervind je liefde, die je vervolgens ook wilt beantwoorden. “
Aan de hand van de christen-psycholoog Larry Crabb vertelt Kamsteeg dat elk mens drie sferen van belangstelling heeft.
1. De buitenste sfeer betreft oppervlakkige verlangens zoals: zal de tandarts je geen pijn doen, start mijn auto nog wel, zal mijn favoriete voetbalclub vandaag winnen?
2. De middelste sfeer gaat over je relaties. Hoe is je huwelijk, word je gewaardeerd op je werk of in de kerk, etc.?
3. De binnenste cirkel gaat over je relatie met God.
Aad Kamsteeg: “Als de eerste twee categorieën goed zijn, zijn we bij een jubileum geneigd te zeggen: ‘De HERE heeft ons rijk gezegend’. Maar, zegt Crabb, dat is nog maar de vraag. Je kunt zo vol zijn van de eerste categorieën, dat je relatie met God is afgezwakt. De vraag die elk van ons zich zou moeten stellen, is of welvaart en vrijheid ons dichterbij of juist verder van God hebben gebracht.”
Sinds China en de hedendaagse puriteinen in Amerika heeft Kamsteeg ook meer zicht gekregen op de noodzaak van levensheiliging. ”Als christenen zijn we geroepen om in ons denken en doen meer op de Here Jezus te gaan lijken. Maar daarbij moet ik me er wel van bewust zijn wat daarvan de bron is. Waarom wil ik niet stelen, niet vreemd gaan, goede dingen doen voor mijn naasten? Om een hoofdthema van de preken van Keller aan te halen: omdat je weet wat de Here Jezus eerst voor jou deed.’ Dat is de motor van je heiliging. Op een anderer manier loop je de kwade kans te vervallen in moralisme en wetticisme.
Tegelijk bljven we in deze door zonde gebroken wereld ook steeds falen. Maar, zegt Packer dan, blijf daarover niet somberen. Besef dat Christus juist gekomen is om de kloof te dichten tussen wat jij graag voor God wilt doen en je daadwerkelijke denken en doen.”
Hoopvol
Hoe hoopvol is Aad Kamsteeg over de maatschappij en de hedendaagse kerk? Hij vertelt: “Aan de ene kant zie ik een verharding van de samenleving. Mensen zijn snel op hun tenen getrapt. Ik maak me zorgen over het toenemende individualisme. Aan de andere kant zijn er gelukkig veel idealisten, ouderen en vooral ook jongeren die iets voor hen willen doen die het minder hebben. En dat zijn echt niet allemaal christenen.”
“Bij alle secularisatie zie ik wat de kerk betreft positieve ontwikkelingen. Vroeger gingen er ook veel mensen uit gewoonte naar de kerk. Nu gaat het – denk ik – veel meer om een persoonlijke keuze. Dat gaat dieper en zal ook naar buiten toe in positieve zin worden opgemerkt. Navolging van de Here Jezus in de zin van de minste willen zijn, elkaar vergeven, armen bezoeken, vluchtelingen beschermen, zal worden opgemerkt.”
