Weet je het nog? Hoe het voelde als je vroeger in de klas het antwoord wist? Dat jij je vinger zo hóóg mogelijk opstak, zodat de juf of meester wel moest zien, dat je wat te zeggen had? Later veranderde dat, weet ik. Dan ging het niet zozeer om het antwoord weten. Dan was het belangrijk, dat je iets toe te voegen had. Jouw mening over het onderwijs van de docent moest gehoord worden. En hoe is dat nu? Heb jij nog wel ‘es zo’n moment? Dat je iets wil toevoegen, dat je iets wilt melden of uitleggen? Ik wel. Ik heb dat wel eens. Vraag is dan: Is het opbouwend, nuttig en vriendelijk? Maar stel nou dat iemand anders het bij mij zou doen. Hoe reageer ik dan?
Namen
Nee, ik ga het niet hebben over het belerende vingertje. De opgeheven vinger die samen met een zuur gezicht jou laat weten, dat je het helemaal verkeerd doet. Nee. Ik heb het over de opgestoken vinger die vraagt om de aandacht en de gelegenheid – vroeger noemden we dat: de beurt – krijgt om te spreken.
Ik wil daarbij nog een keer iets delen uit het leven van mijn held Mozes. In zijn leven, zijn verhalen en hetgeen hij beschrijft zit zoveel stof tot nadenken! We lazen al dat het leven van Mozes uit drie delen bestaat: het eerste deel in Egypte, het tweede deel in Midian en het derde en laatste deel in de woestijn. Het eerste deel stond in het teken van leren volgens pracht en praal en de gebruiken van Egypte; Mozes werd een wijs en machtig man. Het tweede deel bestond uit het hoeden van schapen; Mozes werd een schaapherder. Al zijn waardigheid en maatschappelijke status raakte hij kwijt. Hij leerde nieuwe principes.
Het verhaal dat ik nu met je wil delen speelt zich af aan het begin van de derde periode. Mozes’ leiderschap volgens Gods principes en werkwijze was net begonnen. Een periode waarin God aan Mozes de macht en kracht gaf.
Opeens verschijnt zijn schoonvader op het toneel. Jetro heette hij. Hij had gehoord wat voor wonderen de Here voor zijn volk en voor Mozes deed en hoe Hij het volk uit Egypte had bevrijd. Jetro wilde dat wel eens zien. Jetro nam Mozes’ vrouw en twee zonen mee. Mozes had hen niet meegenomen. Waarom hij dat had gedaan, vertelt het verhaal niet.
Wel geven de namen van de betrokkenen een mooie lading aan het verhaal én aan de tweede periode van Mozes’ leven. De schoonvader had twee namen: Reüel en Jetro. De eerste betekent ‘vriend van God’. De tweede betekent ‘overvloed’. De namen van de zonen Gersom en Eliëzer betekenen‘vreemdeling’ en ‘God is mijn hulp’. Ze vertellen veel over de relaties van zowel Mozes als zijn schoonvader met God. Mozes’ vreemdelingschap had hem geleerd op God te vertrouwen en zijn hulp te aanvaarden. Hij leerde de overvloed kennen door op te trekken met iemand, die een vriend van God wordt genoemd. Hoe mooi is dat? En die vriend, die komt nu bij Mozes.
Offers
De beide mannen ontmoetten elkaar en trekken een tijdje samen op – Exodus 18:7-12 HTB:
‘Mozes verliet zijn tent om hen – dat zijn Jetro en Mozes’ gezin – te begroeten en verwelkomde zijn schoonvader uitbundig. Zij informeerden naar elkaars gezondheid en liepen toen naar Mozesʼ tent om daar verder te praten. Mozes vertelde zijn schoonvader alles wat er was gebeurd, wat de Here met de farao en de Egyptenaren had gedaan om Israël te bevrijden, hoeveel problemen er onderweg waren geweest en hoe de Here zijn volk uit die moeilijkheden had geholpen. Jetro was blij over alles wat de Here voor Israël had gedaan en dat Hij het volk uit Egypte had bevrijd. ‘Geprezen zij de Here,’ zei Jetro, ‘want Hij heeft u bevrijd uit de handen van de Egyptenaren en de farao en Israël in veiligheid gebracht. Nu weet ik zeker dat de Here de Allerhoogste is. Hij heeft immers het volk verlost uit de onderdrukking van Egypte!’ Jetro bracht offers aan de Here en daarna kwamen Aäron en de leiders van Israël om met Jetro de maaltijd te gebruiken.’
Gaaf is dat! Jetro zocht de verbinding. Hij luisterde en kwam onder de indruk. Het eindigde met het eren van de Here en het brengen van offers. Na deze mooie ontmoeting met Mozes, leerde Jetro ook de andere leiders van het volk kennen. Ze aten samen, wat opnieuw een teken van verbinding is.
Vragen
Na deze ontmoetingen vol verbinding gaat Mozes de volgende dag weer gewoon aan het werk. Hij stapt in zijn rol van leider en treedt op als rechter. Daar was Mozes de hele dag heel erg druk mee. En Jetro? Die bekijkt dat een poosje, steekt zijn vinger op en vraagt om te spreken – Exodus 18:13-14 HTB:
‘De volgende dag hield Mozes net als altijd zitting om recht te spreken tussen de Israëlieten. Een zitting die van ʼs morgens tot ʼs avonds duurde. Toen Mozesʼ schoonvader zag hoeveel tijd dit kostte, zei hij: ‘Waarom doe je dit allemaal alleen, terwijl al die mensen daar de hele dag op hun beurt moeten wachten?’’
Mozes legt het uit en ziet zelf geen andere oplossing. Waarna Jetro hem een tip aan de hand doet: ‘Vraag hulp. Doe het niet alleen.’ Mozes’ school van leiderschap was nog niet voltooid! Mozes mocht nog iets nieuws leren van iemand die de ‘vriend van God’ werd genoemd. Mozes luistert, neemt de woorden ter harte en brengt het in de praktijk – Exodus 18:24-25 HTB:
‘Mozes nam de raad van zijn schoonvader ter harte. Hij koos een aantal flinke mannen uit en stelde hen aan als rechters over het volk, over duizend, honderd, vijftig en tien personen.’
Zie je de mooie houding van Mozes? Mozes luisterde naar Jetro en deed wat hij had gezegd. Wel toetste hij eerst of God het een goed plan vond. Dat lees je in vers 23. Ook die goede en onmisbare tip kreeg hij van zijn schoonvader.
Ik wil graag een drietal vragen stellen aan de hand van dit verhaal:
- Wie is jouw geestelijk schoonvader? Wie mag in jouw leven spreken – zoals dat heet? Of mag je nog op zoek naar iemand die een ‘vriend van God’ wordt genoemd?
- En wat doe je als iemand zijn vinger opsteekt en vraagt om te spreken? Schiet je in de verdediging? Kom je met redenen of verklaringen? Of ben je bereid om te luisteren?
- Stel: Jij bent die ‘vriend van God’ en iemands geestelijk schoonvader; hoe ga je dan te werk?
Veel wijsheid bij het vinden van de antwoorden gewenst!
Zegen!
Tim Meijer