‘Heer, ik begrijp het niet! Hoe kan het dat dit gebeurt, terwijl U in Uw Woord zegt…?’ Heb je het ooit op die manier uitgeroepen naar God? In een nieuw programma van New Faith Network praat ds. Paul Visser met mensen over dit soort worstelingen. Vragen die we hebben wanneer de Bijbel niet lijkt te rijmen met wat we in ons leven zien gebeuren, worden door Paul Visser in eerlijke gesprekken met gasten doorworsteld. Het bijzondere is, dat wanneer mensen niet opgeven dwars door vertwijfeling heen, ze zó verrast kunnen worden door God dat ze er krachtiger van worden. Het doel van ‘God, hoe zit dat?’ is dan ook om door middel van open gesprekken de twijfel bespreekbaar te maken en elkaar aan te sporen niet op te geven.
“Daarnaast ga ik ook graag in gesprek met jongvolwassenen die vastlopen in bepaalde Bijbelverhalen of teksten die veel vragen oproepen”, zegt Paul Visser. “Ik merk nogal eens dat mensen innerlijk afhaken, omdat de weerbarstigheid van de Bijbel niet eerlijk en open op tafel kan komen. Dat is heel jammer. Het is goed om over dit soort lastige en soms ‘enge’ vragen juist wel in gesprek te gaan.
Ik vind het heel waardevol om aan dit programma mee te werken. Het is eigenlijk spontaan ontstaan. We hebben het met elkaar ontwikkeld. Het is anders dan andere programma’s op tv over geloofstwijfel. Over het algemeen wordt in die programma’s heel erg geprobeerd te begrijpen waarom iemand is gaan twijfelen en God, geloof en kerk gedag heeft gezegd.
Er is daarbij vaak zoveel aandacht voor vertwijfeling, dat het een eenzijdig beeld geeft en ongeloof erdoor wordt gevoed. Er is een soort ontzag voor de vertwijfeling, maar te weinig ruimte voor het doorgaan met zoeken; dat mensen verwonderd en verrast worden door God, omdat ze doorgezet hebben dwars door hun twijfel heen. Dat hoor je niet veel.”
Eerlijke verhalen
“Ik wilde graag eerlijke verhalen op tv waarin andere gelovigen zich herkennen. Het gaat niet om succesverhalen, maar om het delen van ervaringen die verder helpen. In de Bijbel komt ook twijfel voor, maar het wordt nooit verheerlijkt. Ik krijg soms het gevoel dat er vandaag te veel mee wordt gekoketteerd: twijfel wordt de standaard en geeft ons intussen de ruimte om op onze eigen voorwaarden te geloven.”
Erop of eronder
Paul Visser weet zelf ook van vertwijfeling. “Ik heb tijdens mijn studie theologie diepe en existentiële twijfels gehad over het bestaan van God. Dat praat je zomaar niet weg. Het enige wat overbleef, was roepen tot God om God. Het leek vaak roepen in de ruimte. Het verrassende is dan wanneer God Zelf redt, door zó van Zich te laten horen dat je de twijfel te boven komt. Altijd als zoiets gebeurt, raak je dieper overtuigd dan ooit.
Ik ken momenten van diepe aanvechting over God. Omdat de realiteit in mijn beleving haaks stond op Zijn woorden en beloften. Dan was het echt erop of eronder en moest ik het met God Zelf uitvechten. Gemakkelijke en goedbedoelde antwoorden hielpen niet.
In de Psalmen zie je ook dat mensen het uitroepen naar God. In Psalm 142:2 staat bijvoorbeeld: ‘Met mijn stem roep ik tot de HEER! Ik stortte mijn klacht voor Hem uit!’. Het is een schreeuw waar God en alleen God antwoord op kan geven. Krijg je altijd het antwoord dat je wilt? Nee, maar Zijn spreken maakt het verschil. In deze Psalm staat: ‘Toen mijn geest in mij bezweek, kende U mijn pad.’ Dat is het…”
“je gaat soms door een nulpunt heen: dat je niet meer kunt geloven, en tegelijkertijd niet kunt ophouden met geloven.”
Gelouterd door het vuur
“1 Petrus 1 spreekt over ons geloof dat gelouterd wordt door het vuur heen. Je geloof lijkt te vergaan, zoals het goud smelt in vuur, maar het komt er glanzender uit. Je gaat soms door een soort nulpunt heen: dat je niet meer kunt geloven én tegelijkertijd niet kunt ophouden met geloven.
Zoiets zie je geregeld ook in de Bijbel gebeuren. Juist bij gelovende mensen, als Abraham en Asaf, Job en Johannes de Doper, Petrus en Paulus. God gaf lang niet altijd Het gehoopte antwoord, maar wel een handwoord, oftewel: houvast aan God Zelf.”
Open gesprek
“Voor het programma heb ik al gesprekken met verschillende gasten gevoerd. Zo heb ik een open gesprek gehad met een moeder die een miskraam had gehad en dat intens beleefd heeft. Maar ook met een studente die al jong tot geloof kwam, maar nu veel moeite heeft met bepaalde verhalen uit het OT (vooral die waar geweld in voorkomt), omdat die schuren met haar beeld van God.
Het eerste is meer emotioneel, het tweede meer rationeel. Het mooie van de gesprekken was, dat er openhartig gepraat kon worden over de vragen en twijfels én over God, over Zijn omzien en over wie Hij wel of niet is.”
Onkruid wieden
“Ik ben ervan overtuigd dat er veel uit te leggen is aan elkaar. En dat dit heel behulpzaam kan zijn. Want als de twijfel over het een of ander je eenmaal te pakken heeft, en er is geen ruimte om daar eerlijk over te praten, kan die al verder gaan woekeren in je ziel, in je denken en in je leven. Het is net onkruid. Het vergaat niet, maar je moet wel blijven wieden.
Dat is ook iets wat we door dit programma heen proberen te doen: onkruid wieden. Omdat de vragen en twijfels van de gasten meestal bij veel meer mensen leven. Tegelijk weet ik ook maar al te goed dat niet op alle vragen een bevredigend antwoord te geven is.
Paulus schreef al: ‘Ons kennen is ten dele’. Er blijven open eindjes. Maar we moeten wel steeds een uiterste poging doen om mensen zoveel mogelijk nabij te komen en serieus te nemen door samen te zoeken naar antwoorden of, zoals ik dat eerder noemde, naar handwoorden.”
Aanmelden
‘God, hoe zit dat?’ verschijnt volgende maand voor het eerst op New Faith Network, maar er is alle ruimte voor gasten om zich aan te melden. “Ik zou het heel mooi vinden als ook juist jongvolwassenen en dertigers en veertigers met hun vragen zouden komen. Ik weet uit ervaring dat juist bij hen veel vragen en twijfels kunnen opkomen, juist vaak na een enthousiaste geloofsstart.
Het kan zijn dat er vragen zijn vanuit de Bijbel, in de zin van: wat moet ik met deze Bijbeltekst? Maar het kan ook zijn dat je ingewikkelde situaties in het leven meemaakte en dacht: hoe kan ik dit nog rijmen met (geloven in) God? Het hoeft geen afgerond verhaal te zijn. Als je je daarin herkent, aarzel dan niet om contact op te nemen. Een open gesprek over jouw twijfels en ervaringen kan helpend en bemoedigend zijn voor heel veel andere mensen.
En werd je verrast door de hemel in je vertwijfeling, houd het dan niet voor jezelf. Met Paulus zeg ik (Romeinen 1:12): ‘Ik verlang ernaar, om samen bemoedigend te worden door het onderlinge geloof, zowel dat van u/jou als dat van mij….’”
Merk jij dat je worstelt met een Bijbeltekst of Bijbelverhaal, omdat het niet rijmt met jouw beeld van God of met je persoonlijke ervaringen? En zou je daar graag over praten met Paul Visser? Dan hoort New Faith Network graag van je! Mail hen met jouw vraag naar redactie@newfaithnetwork.nl.