Voel jij je snel overweldigd als er teveel prikkels binnenkomen? Ben je er gevoeliger voor dan anderen als het licht heel fel staat of als muziek te luid door dreunt? “Experts schatten dat 15-20 procent van de mensen hooggevoelig (of hoogsensitief) zijn. Hooggevoeligheid is geen psychische aandoening of stoornis, maar een persoonlijkheidskenmerk”, zeggen de Duitse Dirk en Christa Lüling. Zij zijn o.a. experts in hulpverlening aan hooggevoelige mensen. Het echtpaar heeft verschillende boeken over dit thema geschreven, waaronder ‘Hooggevoeligheid, een miskende gave’. Binnenkort geven ze een studiedag en enkele seminars in Nederland. Revive sprak met hen over wat hooggevoeligheid nu precies is en hoe je hier goed mee om kunt gaan.
Dirk en Christa, hoe zouden jullie hooggevoeligheid omschrijven?
“Hooggevoeligheid is geen psychische aandoening of stoornis, maar een persoonlijkheidskenmerk. Helaas wordt het vaak verward met aandachtstekortstoornis (ADD). De basis is een neurobiologische specialiteit van de hersenen, die resulteert in een zeer hoge gevoeligheid. De zintuigen staan erg open voor prikkels en reageren heel gevoelig op geuren, geluiden, licht of aanraking.”
Wat zijn enkele kenmerken van hooggevoeligheid?
“Hooggevoelige mensen hebben een zeer hoge perceptie of openheid voor prikkels. Daarom zijn ze erg gevoelig voor geuren, geluiden, licht of aanraking. Voor hooggevoelige mensen is het leven luider, in het oog springend, kleurrijker – en inspannender. Deze zintuiglijke overbelasting is vermoeiend en vaak overweldigend. Om de vele impulsen te verwerken, denken ze langer en intensiever na. Men spreekt van een langere ‘nagalm’.
Hierdoor hebben hooggevoelige mensen de neiging om op hun hoede en terughoudend te zijn over alles wat nieuw en onbekend is. Ze denken langer na, en onder druk of wanneer ze worden geobserveerd, treden er plotseling mentale blokkades op. De betreffende personen ervaren zichzelf op de een of andere manier als ‘fout’ en worstelen vaak jarenlang met de symptomen zonder de echte reden ervoor te kennen.
Een lezer schreef ons na de publicatie van ons eerste boek, ‘Hooggevoeligheid, een miskende gave’: ‘Het was bevrijdend voor mij. Ik heb verschillende therapieën gehad. Niets hielp. Ik heb het gevoel alsof ik 38 jaar onschuldig in de gevangenis heb gezeten’.”
Mag je als hooggevoelige persoon grenzen stellen?
“Het is noodzakelijk dat iedereen zijn eigen grenzen kent en beschermt. Jezus kende ook Zijn beperkingen en zorgde voor Zichzelf. Je moet nooit zeggen: ‘Ik ben hooggevoelig, dus jij moet rekening met mij houden’.
Elaine Aron, de pionier op het gebied van hooggevoeligheid, zegt: ‘Wie hooggevoeligheid gebruikt om speciale aandacht te verwachten, heeft er niets van begrepen’. Een dergelijke redenering brengt de kwestie in het openbaar alleen maar in diskrediet. Je kunt het probleem echter wel specifiek noemen: ‘Het is te luid voor mij, – te fel, – het ruikt te onaangenaam, – ik ben overspannen of overweldigd, enz.’ ‘En daarom ga ik…’
Hooggevoelige mensen moeten leren goed voor zichzelf te zorgen. Van tijd tot tijd kunnen er ook situaties zijn waarin je anderen vraagt om meer oplettendheid. Maar dit zijn uitzonderingen, je kunt het niet opeisen.”
Je moet weten wanneer zintuiglijke belasting optreedt en hoe je jezelf daartegen kunt beschermen.”
Hoe ga je er als hooggevoelig persoon mee om als je omgeving je grenzen niet begrijpt?
“We kunnen geen grenzen voor andere mensen stellen, alleen voor onszelf. We vallen niemand aan als we grenzen stellen voor onszelf. Maar zelfs dat wordt soms verkeerd begrepen. Je moet weten wanneer zintuiglijke overbelasting optreedt en hoe je jezelf daartegen kunt beschermen. We hoeven ook niet iedereen te begrijpen; we zijn allemaal verschillende persoonlijkheden en het is normaal dat één persoonlijkheidstype de manier waarop een ander type denkt en handelt niet begrijpt.”
Hoe kan een hooggevoelig persoon in volle bloei leven in onze snelle maatschappij?
“Hooggevoelige mensen vinden het moeilijk om in onze snelle maatschappij hun grenzen af te bakenen en in hun eigen tempo te leven. Je moet absoluut leren grenzen voor jezelf te stellen. Hierbij zijn een gezond gevoel van eigenwaarde en moed van belang. Maar dit is de enige manier waarop hooggevoelige mensen een ontspannen leven kunnen leiden en hun potentieel kunnen ontwikkelen. Anders lopen ze het risico op een burn-out. Ik ken een aantal hooggevoelige personen die minder zijn gaan werken en bewust pauzes nemen. Ze hebben minder geld, maar zijn gelukkig.”
Je gave kan heel goed van pas komen daar waar tact, vooruitziendheid en begrip vereist zijn.”
Vinden jullie dat hooggevoeligheid in onze samenleving ondergewaardeerd wordt? Zo ja, hoe zou men hooggevoelige mensen meer op waarde kunnen schatten?
“Empathische hoogsensitieve mensen zijn buitengewoon meelevend. Je gave kan heel goed van pas komen daar waar tact, vooruitziendheid en begrip vereist zijn. Bijvoorbeeld in de verpleging, in de pastorale zorg en ook in voorbede.
Meer cognitief ingestelde mensen verrijken een team met strategieontwikkeling, analyse en planning. Dit kan echter een uitdaging zijn, omdat sommige hooggevoelige mensen worden gezien als mensen die je overal aan herinneren tot aan vervelens toe, of als perfectionisten, als ze hun zorgen met vertraging en op een heftige manier naar voren brengen. Hooggevoelige mensen zijn beslist goede teamwerkers, maar als leiders worden ze vaak overweldigd, omdat ze het iedereen graag naar de zin willen maken.”
Hoe zouden jullie onze lezers willen uitnodigen voor jullie seminar in Nederland over hooggevoeligheid?
“Iedereen die toegang wil krijgen tot zijn/haar hooggevoeligheid en een positieve kijk op het leven wil ontwikkelen, is van harte uitgenodigd. We leggen uit wat kenmerkend is voor hooggevoelige mensen en hoe je je hooggevoeligheid kunt accepteren. Een ander aspect dat we toe zullen lichten, is hoe je kunt omgaan met je speciale, hooggevoelige behoeften in het dagelijks leven.
Bij ons seminar zal ook tijd voor zelfreflectie en gebed zijn. Het zou mooi zijn als de niet-hooggevoelige partner van een hooggevoelig persoon met diegene meegaat, omdat we ook iets delen over de uitdagingen die hooggevoeligheid met zich meebrengt in vriendschappen en het huwelijk.”
Praktische info
Maandag 25 juli zullen Dirk en Christa bij de New Wine-zomerconferentie een seminar geven over de kracht van bevrijdende vergeving waarbij ze misstanden over vergeving ophelderen, zodat mensen genezing kunnen ontvangen.
Vrijdagmiddag 16 september houden Dirk en Christa een studiemiddag voor hulpverleners die mensen met hooggevoeligheid begeleiden in de regio Ede. Tijdens deze studiemiddag leer je o.a. te herkennen wat hooggevoeligheid is, wat de impact is op het dagelijkse leven en hoe je hooggevoeligen en hun omgeving kunt helpen om op een gezonde manier daarmee om te gaan.
Zaterdag 17 september houdt het echtpaar een ochtend- en middagseminar in Veenendaal voor iedereen die meer wil weten over hooggevoeligheid.
Dirk en Christa Lüling zijn ervaren hulpverleners die aan de basis hebben gestaan van ‘Team.F’, een organisatie, gericht op herstel van huwelijk en gezinsrelaties. Ze hebben hun sporen verdiend als experts op het gebied van hooggevoeligheid. Hun bestseller ‘Hooggevoeligheid, een miskende gave’ heeft velen geholpen om met deze bijzondere gave goed om te gaan. Dirk en Christa hebben vijf volwassen kinderen.
