In een video van De Stadskerk Groningen deelt Stephen van der Leij over oordelen, veroordelen en je veroordeeld voelen. Hij doet dit aan de hand van een bijzonder verhaal over een van de gebruiken van de Masai stam in Oost-Afrika.
“Een bekende antropoloog Daniëlle Brown heeft onderzoek gedaan naar de Masai stam ergens diep in de binnenlanden van het Afrikaanse continent”, vertelt Stephen in de video.
“Zij komt bij een stam op een moment dat een jongen uit de stam, Kenji, iets verkeerds gedaan heeft. Hij heeft midden in de nacht een geit gemolken en de melk gestolen. Daniëlle observeert hoe zo’n stam omgaat met onrecht in hun omgeving.
Het opperhoofd van de stam pakt Kenji erbij, brengt hem naar het midden van het dorpsplein en trommelt iedereen op; alle jagers, alle moeders, alle kinderen, alle rollen, iedereen wordt om hem heen geplaatst. Kenji staat te midden van zijn stam.”
Bevestiging
Stephen vertelt vervolgens hoe het opperhoofd naar voren stapt en voor de jongen gaat staan. Het opperhoofd zegt tegen hem: ‘Kenji, ik weet nog wel dat jij geboren werd. Toen ik jou zag, dacht ik: wat een mooi jongetje is dit. Dit wordt later een hele mooie krijger’.
Na het opperhoofd volgt de moeder van de jongen, die zegt: ‘Kenji, ik weet nog wel de eerste keer dat je naar me lachte. Die lach, zo betoverend nog steeds. Elke keer als ik jou zie, denk ik: dat is mijn Kenji’.
Ook de buurman en leraar van Kenji stappen naar voren en spreken bevestigende woorden over Kenji’s identiteit. Stephen vertelt: “Zo ging de dag voorbij tot iedereen een voor een Kenji bevestigde, niet in wat hij had gedaan, maar in wie hij was, hoe ze hem zagen.”
Verantwoordelijkheid
Als iedereen aan de beurt is geweest, gebeurt er volgens Stephen nog iets opmerkelijks. Het opperhoofd neemt opnieuw het woord en zegt: ‘Kenji, het spijt me dat ik als opperhoofd niet doorhad dat jullie in schaarste leefden. Het feit dat jij melk moest stelen, is misschien een teken dat het niet zo goed gaat bij jullie. Ik had dat moeten zien. Hoe kunnen wij ervoor zorgen dat dat niet weer gebeurt?’
Ook Kenji’s vader neemt zijn verantwoordelijkheid en zegt: ‘Ik was bezig met hele andere dingen. Jij hebt een bepaalde verantwoordelijkheid genomen en gedaan wat jij dacht dat de enige optie was. Ik had jou veel eerder moeten leren dat het anders zou moeten’.
Gedeelde zonde
“Zo wordt een zonde van een van de stamleden een gedeelde zonde van de hele groep”, vertelt Stephen. “Eigenlijk vragen ze hem om berouw te tonen, maar tonen zij ook berouw dat zij er niet eerder waren. Ze maken afspraken hoe dit in de toekomst niet weer zal gebeuren.”
Wat Stephen raakt en wat hij met dit verhaal duidelijk wil maken, is dat wij vaak gewend zijn om “nadruk te leggen op de zonden van mensen en hen te veroordelen. Maar er staat wel een mens geschapen naar het evenbeeld van God. Iemand van wie God zielsveel houdt”.
Herstel
“Als ik in de Bijbel lees”, vervolgt Stephen, “lees ik verhalen waarin Jezus tegen mensen zegt: ‘Oordeel niet’. Tegelijkertijd helpt Hij ook mensen door te zeggen om niet meer te zondigen. Maar Hij geeft er altijd iets voor in de plaats. Dat is hen herstellen in hun identiteit.
Als jij je voelt als een Kenji te midden van een groep om je heen die weet hoe jij leeft of wat je hebt gedaan, kan dat voelen alsof er een oordeel over je uitgestort gaat worden. Maar ik hoop dat wij als mensen die dit meekrijgen, een voorbeeld kunnen nemen aan hoe Jezus het deed. Een voorbeeld aan hoe deze Masai stam het doet.”
Geliefde
“Het betekent dat we eerst zeggen: ‘Jij bent veel meer dan wat je hebt gedaan. Je bent kostbaar, je bent mooi, je bent liefdevol’. Ik ben ervan overtuigd dat als we het op die manier doen, we steeds meer proeven hoe God ons ziet. Dat we zo richting Pasen mogen ervaren dat God ons door het offer van Jezus Christus ziet en dat Hij als Opperhoofd van het Koninkrijk voor ons kan staan.
Hij zal zeggen: ‘Ik weet nog toen jij geboren werd. Sterker nog: nog voordat jij geboren werd, in je moeders schoot, kende ik jou al bij naam. Ik ken alle haren op je hoofd. Dat is wie jij bent. Jij bent niet je zonde. Jij bent Mijn geliefde kind’.”
Bekijk hier de volledige video: