De kerk kweekt meer consumenten dan discpelen, constateert kerkplanter Theo Visser. Terwijl hij zelf kerken plantte en verwachtte dat het consumentisme daarmee verdween, zag hij weer hetzelfde patroon. “Ik schrok, ik ontdekte dat er maar weinig nieuwe discipelen waren die ook weer anderen discipelden. We dreigden weer in de consumentenstand te komen.” Inmiddels heeft hij een model ontworpen waarbij mensen leren om in kleine missiegroepen – corona proof! – nieuwe discipelen te maken. Aangezien dit duidelijk z’n vruchten afwerpt, helpt Theo graag mensen verder om dit ook zo te doen.
Hij vertelt. “We zijn al sinds 2000 bezig met het planten van kerken en daarin hebben we veel zegen gezien. Maar tjonge, hoe discipel je die mensen toch? Vaak zijn er maar een handjevol mensen die zelf weer gaan meedoen met de missie. Ook in onze kerkplant.”
“Aanbidding en een goede preek zegent de mensen wel, maar het is niet genoeg om er een discipel van te worden.”
“Ik ontdekte dat onze kerkstructuur meer consumenten kweekt dan discipelen. Aanbidding en een goede preek zegent de mensen wel, maar het is niet genoeg om er een discipel van te worden. Je groeit pas als je actief wordt in Gods koninkrijk.” Hij vertelt hoe zijn ogen opengingen. “Een goede vriend van mij vroeg mij: ‘Hoeveel van jullie nieuwe discipelen, discipelen nu weer anderen?’ Toen ik daarover na ging denken, schrok ik. Het was maar een handje vol, de meesten stonden ook weer in de ‘consumentenstand’.”
Te duur
Theo besefte dat er iets ‘heel erg moest veranderen’, vertelt hij. Hij kwam in contact met discipelschapsbewegingen, en zocht zo hoe het evangelie zich weer als een lopend vuurtje zou verspreiden. “We wilden ook graag dat het eenvoudig zou zijn, niet duur of complex.”
“Vaak drukken we op het gaspedaal, maar tegelijk weer op het rempedaal. We hebben een enthousiaste visie, maar dure gebouwen en een fulltime betaalde voorganger remmen snelle vermenigvuldiging af. Het is te duur.” Hij vertelt hoe ze dit nu anders aanpakken.
“We hebben een enthousiaste visie, maar dure gebouwen en een fulltime betaalde voorganger remmen snelle vermenigvuldiging af. Het is te duur.”
“Daarbij blijf je in dat model toch vaak weer naar binnen gericht. Dat moet anders. We moeten weer naar de mensen toe, naar de huizen en wijken. Terug naar hoe het ooit begonnen is in de tijd van Handelingen, in kleine groepen. Natuurlijk kun je ook in grote groepen weer samenkomen, maar de kern moet liggen bij de kleine groepen.”
Valkuil
Bij dit idee is er wel een valkuil, zegt Visser. “Veel huisgroepen zijn bezig met God en met elkaar. Maar de mensen buiten de groep zijn er dan geen onderdeel van. Terwijl die niet zo moeilijk te bereiken zijn als we kunnen denken. Juist de woonkamer is heel aantrekkelijk voor mensen in deze tijd. In Rotterdam is veertig procent van de mensen enorm eenzaam. Onze ‘unique selling point’ is nu net gemeenschap, dus dat komt goed uit.”
Hij legt uit hoe zo’n groep optimaal kan functioneren. “Je moet een groep hebben waarbij er enkelen goed zijn in het binnen hengelen van nieuwe mensen, iemand moet goed zijn in pastoraat, en weer iemand anders vindt het leuk om lekker eten te koken. Deze rollen zijn allemaal even belangrijk.”
“Vervolgens is het heel simpel; gooi alle cursusboeken maar weg en haal de Bijbel terug. Ga gewoon samen in de Bijbel lezen en bespreek samen de volgende vragen: ‘Wat zegt God in dit stuk?’ en ‘Wat kan jij daarmee?’ Het is zo simpel, dat het ook makkelijk overdraagbaar is.”
Zoekers
Volgens Theo is het ideaal om in een groep vier dragende mensen te hebben en vier zoekers. En het is niet de bedoeling die zoekers pas later erbij te voegen. “In de praktijk krijg je anders dat er jaren voorbijgaan en mensen zich nog steeds niet klaar voelen om zoekers toe te voegen aan de groep.”
“God werkt juist met zijn genade, wanneer wij het niet snappen of ons niet bekwaam voelen.”
“Mensen zeggen dan: ‘We moeten eerst nog meer Bijbelkennis krijgen of eerst meer van de Heilige Geest ontvangen. Het woordje ‘eerst’ komt uit de hel”, lacht hij. “God werkt juist met zijn genade, wanneer wij het niet snappen of ons niet bekwaam voelen.”
Alpha cursus
“De meest makkelijke, laagdrempelige manier om te starten, is om te beginnen met een Alpha Cursus. Dan is het makkelijk om mensen erbij te krijgen, ook zeker zoekers. Vervolgens moet je de groep niet weer opheffen, zoals vaak gebeurt, maar het juist een vervolg geven als huiskring of huiskerk. En ga gewoon eens beginnen om samen de Bergrede door te lezen. Die is super krachtig, dat is echt een feest. Ik geloof dat je zo’n groep – juist via relationele netwerken – makkelijk kunt opzetten.”
Deze methode – die ook corona-proof is – ziet Visser overigens niet als het nieuwe heilige model. “We hebben dit nu een paar jaar uitgeprobeerd en zeggen eerder: we geloven dat we iets heel moois hebben, wil je dit ook eens dertig avonden in een jaar proberen?”
Voorwaarden
Hij schept wel voorwaarden die bepalend gaan zijn of het een succes wordt. “Als je het doet, dan moet je het echt een centrale plek geven, het moet er niet bijhangen, anders wordt het meestal geen succes. Laat ook de oudsten van je kerk ervan weten en het liefst ook betrokken zijn in het proces. Als je dit een jaar probeert, wat heb je te verliezen?”
“Ook een belangrijk principe is dat we niet droogtrainen. We gaan mensen niet ‘klaarstomen’, terwijl ze nog niets doen. Nee, we nemen ze onderweg mee, zodat je meteen kunt horen waar ze tegenaan lopen.”
“Ik heb bijvoorbeeld eerder veel opgetrokken met een Rotterdamse man uit de binnenstad met lang haar en tattoo’s. Ik vroeg hem: ‘Als wij jou gaan helpen, vind je het dan goed als jij de groep gaat leiden?’”
Visser kijkt blij en dankbaar terug op de ‘pilot-jaren’ die ze in Rotterdam hebben gedaan. “We hebben mensen op een mooie manier betrokken zien raken én ook discipelen zien maken. Ik heb bijvoorbeeld eerder veel opgetrokken met een Rotterdamse man uit de binnenstad met lang haar en tattoo’s. Ik vroeg hem: ‘Als wij jou gaan helpen, vind je het dan goed als jij de groep gaat leiden?’”
Dynamiek
“Dat vond hij goed. De dynamiek op die avonden bij hem thuis is geweldig. Allemaal Rotterdammers met Rotterdamse humor die hij zo goed bereikt op een manier die ik met mijn brave christelijke achtergrond niet kan. Het bracht een hele wervelende dynamiek.”
“Hij ging ook door een lastige fase, waardoor hij er toen de stekker uit wilde trekken. Maar dat was het moment dat wij weer even naar voren stapten. Inmiddels pakt hij het weer helemaal op.”
Kijk op www.missiegroepen.nl als je meer wilt weten en als je los wilt gaan neem contact op met marjan@leef.cc.
